|
афв қилишда хато қилиши жазо беришда хато қилишидан кўра яхшироқдир». Термизий ривояти. Бу ҳадислардан имомнинг хатога йўл қўйиши, унутиши, осийлик қилиб қўйиши мумкинлиги очиқ тушунилиб турибди. Шу билан бирга Росулуллоҳ с.а.в. модомики имом Ислом билан ҳукм юритар экан ва ундан очиқ куфр содир бўлмас экан, модомики маъсиятга буюрмас экан, унга итоат этишни давом эттиришни буюрди. Демак Росулуллоҳ с.а.в. халифалар ҳақида хабар бериб, улардан мусулмонлар ёмон кўриб инкор қиладиган нарсалар содир бўлиши мумкинлигини айтдилар ва шунга қарамай уларга итоат қилишни давом эттираверишни буюрдилар. Хўш, шундан кейин ҳам «халифа маъсум бўлиши лозим, инсон қилиб қўйиши мумкин бўлган ишларни унинг қилиши мумкин эмас», деб айтилиши мумкинми?
Булар Халифалик воқелиги тўғрисида ва маъсумлик шарт қилинмаслиги, балки уни шарт қилиш асло жоиз эмаслиги тўғрисидаги далиллар эди. Лекин «халифа маъсум бўлиши шарт», деб айтадиган кишилар ҳам бу сўзларига бир неча далилларни келтиришадики, бу ўринда уларни кўрсатиб ва улардаги нарсаларни баён қилиб ўтишга тўғри келади. Улар қуйидаги тўрт далилдир:
1 – Имом шариатни муҳофаза қилиш, уни етказиш ва таълим бериш, фуқаро ишларини бошқариш, уларнинг ўртасида адолат ўрнатиш, мазлумга ҳаққини олиб бериш, ҳадларни барпо қилиш, таъзир бериш, Исломни татбиқ қилиш, буларнинг ҳаммасини шариат буюрган тарзда адо этишда пайғамбар мақомида туради. Шунинг учун халифа қабиҳ ишларни, гуноҳ кабира ва сағираларни, билиб ёки билмай қилиб қўйишдан маъсум, пок бўлиши шарт, ҳаётининг аввалидан охиригача шундай бўлиши шарт.
2 – Агар имомнинг бирон гуноҳ қилиб қўйиши мумкин бўлса у ўзини гуноҳ ва хатодан ман қилиб турадиган бир маъсум имомга албатта муҳтож бўлиб қолади. Иккинчиси ҳам хато ва гуноҳ қилиб қўйиши мумкин бўлса у ҳам ўзини бундан ман қиладиган бир маъсум имомга муҳтож бўлиб қолади. Шундай қилиб бу ҳол бир-бирига уланиб кетаверади ёки иш бир маъсум имомга келиб тўхтайдики, унинг гуноҳ ва хато қилиши ҳечам мумкин бўлмайди. Шунинг учун имом маъсум бўлиши шарт.
149-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247